Loãng xương là tình trạng xương yếu và giòn, dễ gãy, xảy ra khi cơ thể mất cân bằng giữa quá trình phá hủy và tạo mới xương. Nghiên cứu cho thấy 20–30% người mắc chứng biếng ăn (anorexia nervosa) bị loãng xương, và tới 90% có mật độ xương thấp — một biến chứng nghiêm trọng nhưng thường bị bỏ qua của rối loạn ăn uống.
Vì sao chán ăn gây loãng xương?
Cơ thể liên tục phá hủy và tái tạo tế bào xương. Khi bị biếng ăn, quá trình này bị gián đoạn vì thiếu dinh dưỡng và rối loạn hormone, dẫn đến xương yếu đi nhanh chóng.
Các cơ chế chính gồm:
-
Thiếu dinh dưỡng: Không đủ protein, canxi, vitamin D, kẽm, magiê và các vi chất khác khiến xương không thể tái tạo.
-
Giảm estrogen: Ở nữ, nồng độ estrogen thấp do mất kinh kéo dài làm giảm tạo xương.
-
Mất khối cơ: Cơ bắp yếu khiến xương không được kích thích để duy trì độ chắc khỏe.
-
Tăng cortisol: Hormone căng thẳng cao gây tăng tiêu xương.
-
Giảm IGF-1: Hormone tăng trưởng này rất quan trọng cho phát triển xương, đặc biệt ở tuổi dậy thì.
Khi rối loạn ăn uống khởi phát sớm — giai đoạn xương đang phát triển mạnh — hậu quả có thể kéo dài suốt đời.
Ai dễ bị ảnh hưởng?
Nguy cơ cao hơn ở:
-
Người có trọng lượng thấp hoặc khung xương nhỏ
-
Phụ nữ mãn kinh sớm hoặc vô kinh kéo dài
-
Người ít vận động, hút thuốc, uống rượu, hoặc ăn uống thiếu chất kéo dài
Làm sao để giảm nguy cơ?
Nếu đang mắc hoặc hồi phục sau chứng biếng ăn, bắt đầu phục hồi dinh dưỡng là bước quan trọng nhất. Ngoài ra:
-
Bổ sung canxi và vitamin D theo hướng dẫn bác sĩ.
-
Tập thể dục vừa phải (đi bộ, yoga, kháng lực nhẹ) giúp kích thích tạo xương.
-
Duy trì cân nặng khỏe mạnh và tránh tập luyện quá mức.
-
Không hút thuốc, hạn chế rượu.
-
Khám sức khỏe định kỳ: Kiểm tra hormone, mật độ xương (DEXA scan).
Khi nào nên đi khám?
Nếu bạn có các dấu hiệu sau, nên gặp bác sĩ:
-
Mất kinh ≥ 3 tháng
-
Đau lưng, giảm chiều cao, gãy xương nhẹ
-
Mệt mỏi, tóc rụng, móng yếu, nướu tụt
Bác sĩ có thể chỉ định đo mật độ xương và đánh giá hormone, từ đó hướng dẫn điều trị hoặc bổ sung phù hợp.
Kết luận
Rối loạn ăn uống không chỉ ảnh hưởng cân nặng mà còn đe dọa sức khỏe xương lâu dài. Tin tốt là khi bắt đầu phục hồi, đáp ứng đủ nhu cầu năng lượng và vi chất, bạn có thể ngăn ngừa tổn thương thêm và bảo vệ xương.
Nếu bạn hoặc người thân đang gặp khó khăn với chứng chán ăn, hãy tìm đến bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng hoặc nhà trị liệu chuyên về rối loạn ăn uống. Việc phục hồi sớm không chỉ giúp cải thiện tâm lý mà còn bảo vệ cấu trúc xương — nền tảng cho một cơ thể khỏe mạnh suốt đời.
Website: https://inrd.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/inrd2022
