Ở người trưởng thành, Canxi là thành phần vô cơ chủ yếu của xương và răng, đảm bảo cho xương và răng chắc khỏe. Canxi còn tham gia vào hoạt động của tim, dẫn truyền xung thần kinh, co cơ, đông máu.
1. MẤT CANXI Ở MẸ CHO CON BÚ
Sự thay đổi về chuyển hóa canxi trong thời kỳ mang thai và cho con bú là kết quả của sự thay đổi các hormone nội tiết và các cơ quan khác.
Albright và Reifenstein báo cáo rằng lượng canxi mất đi của người mẹ trong 9 tháng cho con bú cao hơn gấp 4 lần so với lượng canxi mất đi trong thời kỳ mang thai [1]. Cụ thể hơn, lượng canxi mất đi hàng ngày điển hình trong sữa mẹ được ước tính nằm trong khoảng từ 280–400 mg, thậm chí lên tới 1000 mg [2]–[4]. Đây cũng được coi là nguyên nhân chính gây mất canxi trong bệnh loãng xương liên quan đến thai kỳ và cho con bú (Pregnancy and lactation-associated osteoporosis- PLO) [3].
Các nghiên cứu thực tế cho thấy canxi chủ yếu được huy động từ xương vào máu sau đó tiết vào sữa, trong khi đó sự hấp thụ canxi từ ruột và sự bài tiết của thận trở lại gần mức bình thường sau khi sinh và tăng lại khi cai sữa [5].
2. THAY ĐỔI MẬT ĐỘ XƯƠNG Ở MẸ CHO CON BÚ
Mức độ thay đổi khoáng chất trong xương được báo cáo ở những phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ đã được chứng minh là phụ thuộc vào hình thức cho con bú; phụ nữ cho con bú lâu hơn có xu hướng giảm rõ rệt hơn trong 3–6 tháng đầu sau sinh so với những phụ nữ cho con bú trong thời gian ngắn hơn [6], [7]. Điều này có thể phản ánh sự khác biệt trong thực hành nuôi con bằng sữa mẹ, chẳng hạn như cường độ và tần suất của các đợt bú, lượng sữa mẹ tiết ra và thời điểm bắt đầu cho ăn bổ sung và bổ sung.
Phản ứng của hệ xương trong những tháng đầu sau sinh có sự khác biệt đáng kể ở từng người, ngay cả ở những phụ nữ cho con bú trong khoảng thời gian tương tự. Ví dụ, trong một nghiên cứu về phụ nữ ở Cambridge, Vương quốc Anh, cho con bú hoàn toàn trong 3 tháng, cho thấy hàm lượng khoáng xương hiệu chỉnh theo diện tích xương dao động từ -8.5% đến +1.2% [8].
Sau khi có kinh nguyệt trở lại, hormone nội tiết tăng lên, nhu cầu về lượng canxi tiết trong sữa người ta nhận thấy mật độ khoáng xương (BMD) của các bà mẹ dần được hồi phục nhờ tăng hấp thu canxi ở ruột và tái hấp thu ở thận. Tuy nhiên, sự phục hồi mật độ khoáng xương ở cột sống thắt lưng và cổ xương đùi cũng chậm hơn ở các bà mẹ cho con bú lâu hơn [9]. Do đó, việc bổ sung canxi đủ sau khi cai sữa cũng được khuyến khích để thúc đẩy sự khoáng hóa xương và tăng mật độ khoáng xương cho các bà mẹ.
3. KHUYẾN NGHỊ BỔ SUNG CANXI
Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến nghị nhu cầu canxi ở phụ nữ đang cho con bú là 1300 mg/ngày và giới hạn tiêu thụ tối đa là 2500 mg/ngày [11]. Bên cạnh việc đảm bảo đủ nhu cầu canxi, mối tương quan giữa canxi và các chất khác cũng ảnh hưởng đến hiệu quả hấp thu và chuyển hóa canxi như: vitamin D, tỷ lệ với photpho , vitamin K, magie,…. [12]–[14].
Tài liệu tham khảo
[1] “The Parathyroid Glands and Metabolic Bone Disease. Selected Studies. Fuller Albright, A.B., M.D., and Edward C. Reifenstein, Jr., A.B., M.D., F.A.C.P. Baltimore, The Williams and Wilkins Company, 1948. $8.00”, JBJS, vol 31, số p.h 4, tr 881, tháng 10 1949.
[2] H. A. Hunscher, “METABOLISM OF WOMEN DURING THE REPRODUCTIVE CYCLE: II. CALCIUM AND PHOSPHORUS UTILIZATION IN TWO SUCCESSIVE LACTATION PERIODS”, Journal of Biological Chemistry, vol 86, số p.h 1, tr 37–57, tháng 3 1930, doi: 10.1016/S0021-9258(18)76903-2.
[3] M. Sowers, “Pregnancy and lactation as risk factors for subsequent bone loss and osteoporosis”, J Bone Miner Res, vol 11, số p.h 8, tr 1052–1060, tháng 8 1996, doi: 10.1002/jbmr.5650110803.
[4] “The composition of milks.” https://www.cabdirect.org/cabdirect/abstract/19510401672 (truy cập 16 Tháng Chín 2022).
[5] Olausson H., Goldberg G. R., Laskey M. A., Schoenmakers I., Jarjou L. M. A., và Prentice A., “Calcium economy in human pregnancy and lactation”, Nutrition Research Reviews, vol 25, số p.h 1, tr 40–67, tháng 6 2012, doi: 10.1017/S0954422411000187.
[6] M. A. Laskey và A. Prentice, “Bone mineral changes during and after lactation”, Obstet Gynecol, vol 94, số p.h 4, tr 608–615, tháng 10 1999, doi: 10.1016/s0029-7844(99)00369-5.
[7] J. M. Hopkinson, N. F. Butte, K. Ellis, và E. O. Smith, “Lactation delays postpartum bone mineral accretion and temporarily alters its regional distribution in women”, J Nutr, vol 130, số p.h 4, tr 777–783, tháng 4 2000, doi: 10.1093/jn/130.4.777.
[8] J.-P. Bonjour và R. C. Tsang, “Nutrition and bone development”, Nutrition and bone development, tr xiv, 288–xiv, 288, 1999.
[9] N. Kolthoff, P. Eiken, B. Kristensen, và S. P. Nielsen, “Bone Mineral Changes during Pregnancy and Lactation: A Longitudinal Cohort Study”, Clinical Science, vol 94, số p.h 4, tr 405–412, tháng 4 1998, doi: 10.1042/cs0940405.
[10] C. S. Kovacs, “Maternal Mineral and Bone Metabolism During Pregnancy, Lactation, and Post-Weaning Recovery”, Physiol Rev, vol 96, số p.h 2, tr 449–547, tháng 4 2016, doi: 10.1152/physrev.00027.2015.
[11] Lê Danh Tuyên, Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam. Viện Dinh dưỡng Quốc Gia, 2016.
[12] M. C. Houston và K. J. Harper, “Potassium, Magnesium, and Calcium: Their Role in Both the Cause and Treatment of Hypertension”, J Clin Hypertens (Greenwich), vol 10, số p.h 7, tr 3–11, tháng 8 2008, doi: 10.1111/j.1751-7176.2008.08575.x.
[13] N. Khazai, S. E. Judd, và V. Tangpricha, “Calcium and vitamin D: skeletal and extraskeletal health”, Curr Rheumatol Rep, vol 10, số p.h 2, tr 110–117, tháng 4 2008, doi: 10.1007/s11926-008-0020-y.
[14] R. Westenfeld và c.s., “Effect of vitamin K2 supplementation on functional vitamin K deficiency in hemodialysis patients: a randomized trial”, Am J Kidney Dis, vol 59, số p.h 2, tr 186–195, tháng 2 2012, doi: 10.1053/j.ajkd.2011.10.041.
Tìm hiểu bài viết liên quan: https://inrd.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/inrd2022
