Ợ nóng là một triệu chứng nổi bật của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Triệu chứng này gây ra cảm giác đau, nóng rát xảy ra ở vùng dưới ngực và lan ra phía miệng, một số người bệnh cũng mô tả có vị chua trong miệng. Nếu bạn thường xuyên bị ợ nóng, bạn có thể nhận thấy một số loại thực phẩm có thể gây ra hoặc làm cho triệu chứng trầm trọng hơn. Bài viết dưới đây liệt kê 9 loại thực phẩm có thể gây ợ nóng và đồng thời chỉ ra các phương pháp bạn có thể sử dụng để giảm các triệu chứng ợ nóng.
Chứng ợ nóng là gì?
Ợ nóng là triệu chứng nổi bật nhất của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), một chứng rối loạn đường tiêu hóa ảnh hưởng đến 27,8% người trưởng thành ở Hoa Kỳ.
GERD là tình trạng dịch dạ dày trào ngược vào thực quản, gây ra các triệu chứng như:
- Ợ nóng
- Ợ hơi
- Đau ngực
- Vị chua trong miệng do trào ngược
Thông thường, axit dạ dày không trào ngược lên thực quản là nhờ cơ vòng thực quản dưới (LES) ngăn cách giữa thực quản và dạ dày. Cơ vòng này bình thường đóng lại và chỉ mở ra khi bạn nuốt hoặc ợ hơi.
Suy giảm và giãn thoáng qua của LES chỉ là một nguyên nhân có thể gây ra GERD.
Các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ phát triển GERD bao gồm:
- Làm rỗng dạ dày chậm
- Thoát vị hoành
- Béo phì
- Trên 50 tuổi
- Uống quá nhiều rượu
- Hút thuốc
- Có thai
- Bị rối loạn cơ xương
- Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc benzodiazepin, NSAID hoặc thuốc chống trầm cảm
Điều trị GERD bao gồm kiểm soát các triệu chứng liên quan, bao gồm chứng ợ nóng. Điều chỉnh lối sống được coi là phần quan trọng nhất trong điều trị GERD, mặc dù mọi người cũng sử dụng các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như thuốc.
Trường Cao đẳng Tiêu hóa Hoa Kỳ (ACG) hiện không khuyến nghị những người bị GERD loại bỏ một số loại thực phẩm khỏi chế độ ăn uống của họ.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia chăm sóc sức khỏe khuyến cáo rằng những người bị GERD và các triệu chứng ợ chua nên tránh tiêu thụ một số thực phẩm.
Người bị ợ nóng có thể thấy rằng việc tránh một số loại thực phẩm sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng.
Dưới đây là 9 loại thực phẩm có thể gây ra chứng ợ nóng.
Thực phẩm giàu chất béo
Thực phẩm giàu chất béo có thể gây ợ nóng, đặc biệt là thực phẩm nhiều dầu mỡ như khoai tây chiên và pizza.
Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu về cách thức mà chất béo có thể gây ra các triệu chứng GERD, nhưng thực phẩm giàu chất béo có thể làm cho chứng ợ nóng trở nên tồi tệ hơn bằng cách kích thích cơ thể bạn giải phóng các chất khiến thực quản bị kích thích.
Bao gồm muối mật, có trong dạ dày và hormone cholecystokinin (CCK) trong máu, có thể làm LES giãn thoáng qua và dẫn đến trào ngược axit.
Một nghiên cứu trên những người bị GERD cho thấy hơn một nửa trong số 85 đối tượng báo cáo rằng các thực phẩm chiên nhiều chất béo gây ra các triệu chứng GERD của họ như chứng ợ nóng.
Thêm vào đó, nghiên cứu báo cáo rằng sau khi những người tham gia loại bỏ thực phẩm kích thích trong 2 tuần, tỷ lệ báo cáo chứng ợ nóng giảm từ 93% xuống 44%.
Điều quan trọng cần lưu ý là các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng tìm ra loại chất béo nào có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng GERD, thực phẩm chiên rán và chứa nhiều dầu mỡ dường như có ảnh hưởng mạnh nhất.
Tóm lại: Một số loại thực phẩm giàu chất béo, chẳng hạn như thực phẩm chiên, có thể gây ra chứng ợ nóng bằng cách kích thích giải phóng các chất kích thích thực quản như muối mật. Chúng cũng có thể kích thích tiết hormone cholecystokinin (CCK), gây LES giãn thoáng qua.
Bạc hà
Các loại bạc hà như bạc hà cay và bạc hà lục thường được cho là có tác dụng làm dịu tình trạng tiêu hóa. Tuy nhiên, có một số bằng chứng cho thấy những loại bạc hà này có thể gây ra chứng ợ chua.
Các nghiên cứu cho thấy rằng bạc hà làm giảm áp lực LES và có thể gây ra chứng ợ nóng.
Mặc dù bạc hà có thể gây ra các triệu chứng GERD, nhưng dường như nó chỉ là vấn đề đối với một số ít người bị GERD.
Nếu bạn bị ợ nóng sau khi tiêu thụ các sản phẩm bạc hà, bạn có thể loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống của mình để xem liệu bạc hà có phải là tác nhân gây ra triệu chứng GERD hay không.
Tóm lại: Các loại bạc hà, bao gồm bạc hà cay và bạc hà lục, có thể gây ợ chua ở một số người. Nếu bạn bị ợ nóng sau khi ăn bạc hà, tốt nhất là nên tránh nhóm thực phẩm này.
Nước cam quýt
Uống nước ép cam quýt có thể gây ra các triệu chứng ợ chua.
Mọi người thường báo cáo rằng nước ép cam và bưởi gây ra các triệu chứng GERD, như chứng ợ nóng.
Tuy nhiên, việc nước cam quýt gây ra chứng ợ nóng như thế nào vẫn chưa được chứng minh rõ ràng.
Tuy nhiên, nhiều người bị GERD thường tránh sử dụng nước cam quýt để giảm các triệu chứng ợ nóng.
Tóm lại: Nhiều người bị GERD thấy rằng nước trái cây thuộc họ cam quýt, bao gồm nước ép cam hoặc bưởi, dường như gây trào ngược axit và ợ chua. Tuy nhiên, điều này xảy ra như thế nào thì chưa hoàn toàn rõ ràng.
Sô cô la
Sô cô la là một tác nhân phổ biến khác gây ra chứng ợ nóng.
Các thành phần trong sô cô la như ca cao và caffein có thể làm LES giãn và tăng khả năng tiếp xúc với axit của thực quản.
Nhiều người báo cáo các triệu chứng ợ chua sau khi ăn sô cô la, và các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sô cô la có thể làm giảm áp lực cơ thắt dưới. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu việc loại bỏ sô cô la khỏi chế độ ăn uống có cải thiện các triệu chứng ợ nóng hay không.
Nếu bạn thấy rằng ăn sô cô la khiến bạn bị ợ nóng hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng ợ nóng, hãy thử loại bỏ nó khỏi chế độ ăn uống của bạn.
Tóm lại: Sô cô la có thể gây ợ nóng bằng cách làm giãn LES. Không rõ liệu việc loại bỏ sô cô la trong chế độ ăn có mang lại lợi ích cho tất cả những người bị chứng ợ nóng hay không.
Thức ăn cay
Thực phẩm cay nổi tiếng là gây ra chứng ợ nóng. Tuy nhiên, chính xác làm thế nào mà chúng gây ra chứng ợ nóng là không rõ ràng.
Tuy nhiên, một nghiên cứu tiến hành trên những người bị GERD đã phát hiện ra rằng viên nang ớt làm tăng khả năng điều tiết của dạ dày, cụ thể là phần trên của dạ dày giãn để đáp ứng với việc tiêu thụ một bữa ăn.
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người bị GERD có xu hướng tăng cường phản xạ điều tiết dạ dày. Điều này có liên quan đến việc tăng sự giãn của LES, có thể gây ra chứng ợ nóng.
Nghiên cứu tương tự cho thấy rằng các viên nang ớt có liên quan đến cảm giác nóng rát ở bụng và chứng ợ nóng trầm trọng hơn ở những người tham gia bị GERD, so với điều trị bằng giả dược.
Một nghiên cứu khác bao gồm 4.633 người trưởng thành ở Iran đã phát hiện ra rằng việc tiêu thụ nhiều thực phẩm cay có liên quan đến nguy cơ mắc chứng ợ nóng cao hơn ở nam giới, nhưng không phải ở phụ nữ.
Ngoài ra, thức ăn cay có thể gây kích ứng thực quản vốn đã bị viêm và điều này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ợ nóng.
Nếu bạn nhận thấy thức ăn cay có thể gây ra chứng ợ nóng, hãy cân nhắc loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống của bạn.
Tóm lại: Thức ăn cay có thể gây ra chứng ợ chua và cũng gây kích ứng thực quản, làm trầm trọng thêm các triệu chứng ợ nóng.
Hành tây
Hành, đặc biệt là hành sống, là nguyên nhân phổ biến gây ra chứng ợ nóng.
Giống như các loại thực phẩm khác trong danh sách này, hành tây gây ra triệu chứng ợ chua ở nhiều người bị GERD. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ làm thế nào hành tây gây ra chứng ợ nóng hoặc làm cho triệu chứng trầm trọng hơn.
Trong một nghiên cứu từ những năm 1990, những người bị chứng ợ nóng đã ăn một chiếc bánh hamburger đơn giản vào một ngày, sau đó là một chiếc bánh hamburger giống hệt và có thêm hành tây vào một ngày khác. Ăn bánh mì kẹp hành tây làm trầm trọng thêm các triệu chứng ợ nóng so với ăn bánh mì kẹp thịt không hành.
Tuy nhiên, các nghiên cứu chuyên sâu hơn trong tương lai là cần thiết để xác định xem tất cả những người bị chứng ợ nóng có nên cân nhắc loại bỏ hoặc giảm lượng hành ăn vào hay không.
Ngoài ra, hành tây là một nguồn FODMAP dồi dào (oligosacarit lên men, disacarit, monosacarit và polyol), một loại carbs chuối ngắn không tiêu hóa được gây ra các vấn đề về tiêu hóa ở một số người. Hành tây có thể gây ra chứng ợ nóng ở những người nhạy cảm với FODMAP.
Tóm lại: Hành tây, đặc biệt là hành sống, là nguyên nhân phổ biến gây ra chứng ợ nóng.
Rượu
Uống rượu vừa phải đến quá mức có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng GERD, bao gồm cả chứng ợ nóng.
Đó là bởi vì rượu làm giãn LES, do đó axit dạ dày thoát vào thực quản và gây ra chứng ợ nóng.
Hơn nữa, các nghiên cứu cho thấy rằng uống rượu là một yếu tố rủi ro đối với GERD.
Một đánh giá của 29 nghiên cứu cho thấy những người uống rượu hơn 5 lần hoặc nhiều ngày mỗi tuần có nguy cơ mắc GERD cao gấp đôi so với những người không uống hoặc hiếm khi uống rượu.
Tóm lại: Rượu là tác nhân phổ biến gây ra các triệu chứng GERD như ợ nóng và uống quá nhiều rượu được coi là một yếu tố nguy cơ đối với GERD.
Cà phê và đồ uống caffein
Một số người có thể bị ợ nóng khi uống cà phê và các loại đồ uống có chứa caffein khác.
Điều này là do caffein đã được chứng minh là làm giãn cơ vòng thực quản dưới, có thể làm tăng nguy cơ trào ngược axit và ợ nóng.
Ngoài ra, cà phê có thể kích thích tiết axit dạ dày, có thể làm trầm trọng thêm chứng ợ nóng
Mặc dù cà phê có thể gây ợ chua ở một số người, nhưng không phải tất cả các nghiên cứu đều quan sát thấy mối liên quan giữa cà phê và các triệu chứng trào ngược axit.
Một nghiên cứu trên 1.837 người, 25% trong số họ bị GERD, không tìm thấy mối liên hệ đáng kể nào giữa việc tiêu thụ cà phê và các triệu chứng GERD
Tuy nhiên, nếu bạn không gặp vấn đề gì thì không cần phải tránh cà phê. Mặt khác, nếu cà phê khiến bạn bị trào ngược và ợ chua, thì tốt nhất bạn nên tránh hoặc hạn chế uống.
Tóm lại: Một số người có thể bị ợ nóng khi uống cà phê, mặc dù mối liên hệ giữa việc uống cà phê và chứng ợ nóng chưa rõ ràng. Nếu cà phê khiến bạn bị ợ nóng, tốt nhất nên tránh hoặc giảm lượng cà phê uống.
Soda và đồ uống có ga
Nhiều người thấy mình bị ợ nóng sau khi uống soda và đồ uống có ga.
Nghiên cứu cho thấy rằng những đồ uống này có thể làm giãn cơ vòng thực quản và làm tăng nồng độ axit trong dạ dày – hai yếu tố nguy cơ gây ra chứng ợ chua
Trên thực tế, tiêu thụ nước ngọt được coi là nguyên nhân chính gây ra chứng ợ nóng xảy ra vào ban đêm, được gọi là chứng ợ nóng về đêm.
Một số nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc uống nước ngọt và các triệu chứng trầm trọng ở những người bị GERD.
Ví dụ, một nghiên cứu cũ hơn cho thấy những người tiêu thụ đồ uống có ga có nguy cơ mắc các triệu chứng trào ngược như ợ nóng cao hơn 69%.
Nếu bạn bị ợ nóng sau khi uống soda hoặc đồ uống có ga khác, tốt nhất bạn nên hạn chế uống hoặc loại bỏ hoàn toàn đồ uống có ga.
Tóm lại: Soda và đồ uống có ga khác có thể gây ợ nóng bằng cách làm giãn cơ vòng thực quản dưới. Nếu soda hoặc đồ uống có ga khác khiến bạn bị ợ nóng, hãy cân nhắc cắt giảm hoặc tránh hoàn toàn.
Website: https://inrd.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/inrd2022
