Nhiều người không nghĩ rằng béo phì và chứng ợ nóng có liên quan với nhau. Tuy nhiên, các hướng dẫn lâm sàng và nghiên cứu gần đây cho thấy: béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây trào ngược axit dạ dày – thực quản (GERD), hay còn gọi là ợ nóng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ mối liên hệ đó, cũng như cách giảm cân có thể cải thiện đáng kể triệu chứng ợ nóng.
Béo phì có thể dẫn đến ợ nóng không?
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) xảy ra khi axit và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản – ống nối giữa miệng và dạ dày. Điều này gây cảm giác nóng rát ở ngực hoặc cổ họng, đặc biệt sau bữa ăn hoặc khi nằm xuống.
Một tổng quan năm 2021 cho thấy, những người béo phì có nguy cơ mắc GERD cao hơn đáng kể do ba cơ chế chính:
-
Thoát vị hoành (hiatal hernia): Trọng lượng dư thừa làm yếu cơ hoành, khiến phần trên dạ dày dễ phình lên qua cơ này.
-
Tăng áp lực ổ bụng (intra-abdominal pressure): Mỡ bụng nhiều tạo áp lực lên dạ dày, đẩy axit trào ngược lên thực quản.
-
Tăng tiết chất gây viêm và hormone từ mỡ nội tạng (adipocytokine): Những chất này làm rối loạn hoạt động cơ thắt thực quản và tăng nguy cơ viêm thực quản, thậm chí ung thư thực quản.
Giảm cân giúp ích như thế nào?
Theo Hiệp hội Tiêu hóa Hoa Kỳ (AGA), giảm cân là biện pháp quan trọng nhất giúp cải thiện triệu chứng GERD. Việc giảm mỡ bụng giúp:
-
Giảm áp lực trong ổ bụng và lên cơ thắt thực quản dưới.
-
Giảm lượng adipocytokine, từ đó giảm viêm và nguy cơ tổn thương thực quản.
Một nghiên cứu năm 2016 trên hơn 15.000 người cho thấy: những người giảm cân hoặc giảm vòng eo có cải thiện rõ rệt triệu chứng ợ nóng, đặc biệt là ở người béo phì toàn thân hoặc béo bụng.
Thuốc nào có thể giúp giảm triệu chứng?
Một số thuốc không kê đơn (OTC) do Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến nghị có thể giúp giảm triệu chứng ợ nóng:
-
Thuốc kháng axit (Mylanta, Rolaids, Tums): trung hòa axit dạ dày.
-
Thuốc chẹn H2 (Cimetidine, Famotidine, Nizatidine): giảm tiết axit, có tác dụng trong 1–3 giờ.
-
Thuốc ức chế bơm proton (PPI) (Omeprazole, Lansoprazole, Esomeprazole): ức chế mạnh sản xuất axit, hiệu quả kéo dài.
Nếu các thuốc OTC không đủ hiệu quả, bạn nên tham khảo bác sĩ để được kê thuốc mạnh hơn hoặc đánh giá nguyên nhân khác.
Một số câu hỏi thường gặp
🔹 Béo phì có làm tăng nguy cơ mắc GERD không?
Có. Cân nặng dư thừa làm tăng áp lực trong ổ bụng và gây rối loạn cơ thắt thực quản dưới, dẫn đến axit trào ngược thường xuyên hơn.
🔹 Thừa cân có gây các vấn đề tiêu hóa khác không?
Có. Nhiều nghiên cứu cho thấy béo phì liên quan đến các bệnh như viêm thực quản, sỏi mật, viêm tụy, và thậm chí ung thư đường tiêu hóa.
🔹 Làm sao phân biệt ợ nóng với đau tim?
Cả hai có thể gây đau ngực lan lên cổ hoặc hàm. Nếu bạn không chắc nguyên nhân, hãy đến cơ sở y tế ngay, đặc biệt nếu cơn đau dữ dội hoặc kèm khó thở.
Tóm lại
Béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ ợ nóng và GERD, mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ hệ tiêu hóa. Giảm cân, đặc biệt là giảm mỡ bụng, không chỉ giúp cải thiện triệu chứng trào ngược mà còn giảm nguy cơ viêm, tổn thương thực quản và bệnh tim mạch.
Nếu bạn đang gặp vấn đề về ợ nóng thường xuyên, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chiến lược giảm cân an toàn, kết hợp chế độ ăn hợp lý và điều trị y khoa phù hợp.
Website: https://inrd.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/inrd2022
