Với người bệnh viêm khớp việc lựa chọn chế độ ăn uống phù hợp không chỉ giúp kiểm soát các triệu chứng mà còn giảm nguy cơ biến chứng, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và cải thiện chất lượng cuộc sống. Một số thực phẩm và đồ uống có thể làm tăng nguy cơ viêm khớp hoặc làm cho các triệu chứng trầm trọng hơn, chẳng hạn như thực phẩm chế biến sẵn và đồ uống có đường. Sau đây, cùng tìm hiểu về một số thực phẩm và đồ uống người bệnh viêm khớp nên tránh.
1. Thực phẩm cần tránh
Thực phẩm chứa đường bổ sung
Hạn chế lượng đường ăn vào có thể mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh viêm khớp. Đường bổ sung được tìm thấy trong kẹo, soda, kem và nhiều loại thực phẩm khác, bao gồm nước sốt thịt nướng, nước sốt salad và nước sốt cà chua.
Trong một nghiên cứu tiến hành trên 217 người bệnh viêm khớp dạng thấp (RA), những người tham gia để ý rằng trong số 20 loại thực phẩm, soda có đường và món tráng miệng dường như có nhiều khả năng làm trầm trọng thêm các triệu chứng của họ.
Thịt đỏ và thịt chế biến sẵn
Một số nghiên cứu khảo sát mối liên quan giữa thịt đỏ và thịt chế biến sẵn với chứng viêm, kết quả cho thấy các thực phẩm này có thể làm tăng các triệu chứng viêm khớp.
Ví dụ: những người ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn có mức interleukin-6 (IL-6), protein phản ứng C (CRP) và homocysteine cao hơn. Đây là những dấu hiệu của viêm.
Nghiên cứu ở 217 người bị RA đề cập ở trên cũng cho thấy rằng thịt đỏ thường làm trầm trọng thêm các triệu chứng RA.
Một đánh giá năm 2019 đã kết luận rằng chế độ ăn kiêng dựa trên thực vật loại trừ thịt đỏ có thể cải thiện các triệu chứng viêm khớp.
Trong khi đó, nghiên cứu được công bố vào năm 2022 đã tìm thấy mối liên hệ giữa nguy cơ mắc bệnh viêm khớp dạng thấp cao hơn và việc tiêu thụ thịt chế biến sẵn so với cá và hải sản. Tuy nhiên, các tác giả không tìm thấy mối liên hệ nào giữa RA và thịt đỏ hoặc thịt gia cầm.
Thực phẩm chứa gluten
Gluten là một nhóm protein trong lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen và các loại ngũ cốc khác. Một số nghiên cứu đã cho thấy mối liên quan giữa các thực phẩm trên với tình trạng viêm gia tăng và gợi ý rằng các thực phẩm không chứa gluten có thể làm giảm các triệu chứng viêm khớp.
Những người mắc bệnh celiac cũng có nguy cơ mắc bệnh RA cao hơn những người không mắc bệnh celiac.
Một số nghiên cứu hạn chế đã gợi ý rằng chế độ ăn thuần chay, không chứa gluten có thể làm giảm hoạt động của bệnh và cải thiện tình trạng viêm nhiễm.
Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận liệu chế độ ăn không có gluten có mang lại lợi ích cho những người bị viêm khớp hay không.
Thực phẩm siêu chế biến
Các mặt hàng siêu chế biến – chẳng hạn như thức ăn nhanh, ngũ cốc ăn sáng và đồ nướng – có xu hướng chứa nhiều ngũ cốc tinh chế, thêm đường, chất bảo quản, đường fructose và các thành phần có khả năng gây viêm khác, tất cả đều có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm khớp.
Nghiên cứu gợi ý rằng thực phẩm chế biến kỹ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh RA bằng cách góp phần gây viêm nhiễm và béo phì, đây cũng là một yếu tố nguy cơ đối với RA.
Hơn nữa, trong một nghiên cứu ở 56 người bị viêm khớp dạng thấp, những người ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến cho thấy các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim tăng lên, bao gồm nồng độ glycated hemoglobin (HbA1c) cao hơn, một dấu hiệu kiểm soát lượng đường trong máu lâu dài.
Như vậy, thực phẩm chế biến có thể làm suy giảm sức khỏe tổng thể và tăng nguy cơ mắc các bệnh khác.
Một số loại dầu thực vật
Chế độ ăn nhiều chất béo omega-6 và ít chất béo omega-3 có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng đau đầu gối, thường gặp ở bệnh viêm khớp và viêm khớp dạng thấp.
Đây là chất béo cần thiết cho sức khỏe, nhưng sự mất cân bằng có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
Omega-3 có trong dầu cá, hạt có dầu và rau xanh, trong khi omega-6 có trong bơ thực vật, dầu thực vật và dầu ăn như ngô và cây rum.
Đảm bảo sự cân bằng omega-6/omega-3 có thể cải thiện các triệu chứng viêm khớp.
Mẹo: Sử dụng dầu ô liu là loại dầu có ít omega-6 FA, đồng thời tăng lượng cá béo để giúp tối ưu hóa tỷ lệ omega-6 trên omega-3.
Thực phẩm chứa nhiều muối
Cắt giảm lượng muối có thể tốt cho những người bị viêm khớp.
Thực phẩm chứa nhiều muối bao gồm tôm, súp đóng hộp, bánh pizza, một số loại pho mát, thịt chế biến và nhiều mặt hàng chế biến khác.
Một nghiên cứu trên chuột năm 2019 phát hiện ra rằng bệnh viêm khớp ở những con chuột có chế độ ăn nhiều muối nghiêm trọng hơn so với những con có chế độ ăn ít muối.
Nghiên cứu cũng đã gợi ý rằng lượng natri cao có thể là một yếu tố nguy cơ gây ra các bệnh tự miễn như viêm khớp ở người. Muối có thể một yếu tố kích thích các quá trình miễn dịch dẫn đến viêm nhiễm.
Trong khi đó, một nghiên cứu năm 2015 đã chứng minh mối liên quan giữa việc hấp thụ nhiều natri với việc tăng nguy cơ mắc bệnh RA. Nghiên cứu đã xem xét dữ liệu của 18.555 người.
Thực phẩm chứa nhiều sản phẩm glycat hóa bền vững (AGEs)
Các sản phẩm glycat hóa bền vững trong chế độ ăn uống (AGEs) là các phân tử được tạo ra thông qua các phản ứng giữa đường và protein hoặc chất béo. Chúng tồn tại tự nhiên trong thức ăn động vật chưa nấu chín và được hình thành thông qua một số phương pháp nấu nướng.
Thực phẩm chứa nhiều sản phẩm glycat hóa bền vững (AGEs) bao gồm:
– Thực phẩm giàu protein, giàu chất béo động vật được chiên, quay, nướng, áp chảo hoặc nướng, chẳng hạn như:
- Thịt xông khói
- Bít tết chiên hoặc nướng
- Gà nướng hoặc chiên
- Xúc xích nướng
– Khoai tây chiên
– Phô mai Mỹ
– Bơ thực vật
– Mayonnaise
Khi AGEs tích trữ với số lượng lớn trong cơ thể, tình trạng mất cân bằng oxi hóa và viêm nhiễm có thể xảy ra. Mất cân bằng oxy hóa và sự hình thành AGE có liên quan đến sự tiến triển bệnh ở những người bị viêm khớp.
Những người bị viêm khớp – chẳng hạn như RA – có mức AGEs trong cơ thể cao hơn những người không mắc bệnh. AGE tích lũy trong xương và khớp có thể đóng một vai trò trong sự phát triển và tiến triển của viêm khớp.
Thay thế thực phẩm chứa nhiều AGE bằng thực phẩm nguyên chất, bổ dưỡng như rau, trái cây, các loại đậu và cá có thể làm giảm tổng lượng AGE trong cơ thể.
2. Đồ uống cần tránh
Rượu vang đỏ và các loại rượu khác
Rượu vang đỏ có chứa resveratrol, một chất chống oxy hóa có thể có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng rượu bia nào cũng có mặt trái của chúng.
Cần nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận vai trò của rượu đối với bệnh viêm khớp, nhưng các nhà khoa học không khuyến nghị uống rượu như là cách để ngăn ngừa viêm khớp hoặc kiểm soát các triệu chứng của chúng.
Ví dụ:
- Uống rượu mỗi tuần một lần hoặc nhiều hơn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp.
- Tiêu thụ rượu làm tăng mức axit uric trong cơ thể, có thể góp phần gây ra bệnh gút.
- Một nghiên cứu năm 2019 gợi ý rằng uống rượu có thể làm tăng tổn thương cấu trúc cột sống ở những người bị viêm cột sống dính trục.
- Nghiên cứu từ năm 2021 đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc phát triển việc uống rượu và RA ở phụ nữ, mặc dù không phải ở nam giới.
Tóm lại, tốt nhất bạn nên hạn chế uống rượu vì nó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm khớp.
Đồ uống có đường
Đồ uống có đường, như soda, có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh viêm khớp.
Trong một nghiên cứu ở 1.209 người trưởng thành ở độ tuổi 20–30, những người uống đồ uống có đường fructose năm lần mỗi tuần trở lên có nguy cơ bị viêm khớp gấp ba lần so với những người uống ít hoặc không uống đồ uống có đường fructose.
Đồ uống có chứa đường fructose cũng có thể làm tăng nồng độ axit uric, có thể làm trầm trọng thêm bệnh gút.
Soda và các loại nước ngọt khác có chứa đường, aspartame và axit photphoric, những chất này cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ canxi của cơ thể.
Cà phê
Theo Arthritis Foundation – Tổ chức Viêm khớp (AF), không rõ liệu cà phê có tốt cho người bị viêm khớp hay không. Một mặt, nó chứa chất chống oxy hóa có thể giúp giảm viêm. Mặt khác, mọi người nên chú ý đến hàm lượng caffein.
Nếu bạn thích một tách cà phê, tốt nhất là:
- Uống không quá 1-2 cốc mỗi ngày
- Tránh uống quá nhiều cà phê trước khi đi ngủ
- Tránh thêm quá nhiều đường, xi-rô hoặc kem vào cà phê
Sữa
Một số người thấy rằng sữa và các sản phẩm từ sữa khác gây ra đáp ứng viêm, nhưng điều này không đúng với tất cả mọi người. Nếu bạn có thể dung nạp sữa, thì đó là nguồn cung cấp vitamin D và canxi tốt.
Chọn các sản phẩm sữa ít béo hoặc không béo để giảm nguy cơ tăng cân và chất béo không lành mạnh.
Website: https://inrd.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/inrd2022
